Περικλῆς καὶ τὸ ὄναρ πρὸ τῶν Διονυσίων

Κατὰ τὸν χειμῶνα πρὸ τῶν μεγάλων Διονυσίων, συνῆλθονconvenerunt (ἀορ. β' ὁριστ. ἐνεργ. γ' πλ.) — verbum compositum ex 'σύν' et 'ἔρχομαι', significat 'convenire' vel 'congregari' οἱ βουλευταὶ ἐν τῷ βουλευτηρίῳ περὶ τῆς ἑορτῆς βουλευσόμενοιdeliberaturi (μτχ. μέλλ. μέσ. ὀνομ. πλ. ἀρσ.) — participium futuri verbi 'βουλεύω', indicat propositum vel finem actionis. παρῆν δὲ καὶ Περικλῆς ὁ Ξανθίππου, ὃς τότε ἐστρατήγειpraetor erat (παρατ. ὁριστ. ἐνεργ. γ' ἑν.) — a verbo 'στρατηγέω', significat 'dux exercitus esse' vel 'praetoris munere fungi'. τῶν γὰρ χρημάτων οὐχ ἱκανῶν ὄντωνnon sufficientibus (γεν. ἀπόλ.) — genetivus absolutus, constructio participialis independens, ἐδόκει τισὶν αὐτῶν τὴν ἑορτὴν μικροτέραν ποιεῖν.

ὁ δὲ Περικλῆς ἀναστὰςcum surrexisset (μτχ. ἀορ. β' ἐνεργ. ὀνομ. ἑν. ἀρσ.) — a verbo 'ἀνίστημι', participium aoristi significans actionem praecedentem ἔλεξε τοιάδεtalia (αἰτ. πλ. οὐδ.) — pronomen demonstrativum, significat 'talia' vel 'huiusmodi', saepe indicat verba sequentia· "ὦ ἄνδρες βουλευταί, οὐ χρὴoportet (ἀπρόσ. ἐνεστ. ὁριστ.) — verbum impersonale significans 'necesse est' vel 'oportet' τὰ τοῦ Διονύσου ἐλάττωminora (αἰτ. πλ. οὐδ. συγκρ.) — forma comparativa adjectivi 'ἐλάσσων/ἐλάττων' (a 'μικρός'), significat 'minora' ποιεῖν διὰ χρημάτων ἀπορίαν. τοῖς γὰρ θεοῖς τιμὰς ἀποδιδόναι δεῖ, καὶ μάλιστα ἐν καιρῷ χαλεπῷ. ἐγὼ δὲ ὑμῖν διηγήσομαιnarrabo (μέλλ. ὁριστ. μέσ. α' ἑν.) — verbum 'διηγέομαι', significat 'narrare' vel 'exponere' ὃ χθὲς νυκτὸς εἶδον."

ἐνταῦθα οἱ βουλευταὶ πάντες προσεῖχον τὸν νοῦνanimum attendebant (παρατ. ὁριστ. ἐνεργ. γ' πλ. + αἰτ.) — locutio usitata quae significat 'attendere' vel 'mentem advertere', θαυμάζοντεςmirantes (μτχ. ἐνεστ. ἐνεργ. ὀνομ. πλ. ἀρσ.) — participium coniunctum quod causam indicat τί ποτε μέλλοιesset facturus (εὐκτ. ἐνεστ. ἐνεργ. γ' ἑν.) — optativus in oratione obliqua, indicat actionem futuram λέγειν ὁ στρατηγός.

"ἐν γὰρ τῷ ὕπνῳ," ἔφη, "εἶδον τὸν Διόνυσον αὐτὸν παρεστῶταadstantem (μτχ. παρακ. ἐνεργ. αἰτ. ἑν. ἀρσ.) — a verbo 'παρίστημι', participium perfecti cum significatione praesentis, οὐ μέντοι ὡς ἐν ταῖς γραφαῖς εἰώθασιsolent (παρακ. ὁριστ. ἐνεργ. γ' πλ.) — a verbo 'ἔθω', perfectum cum significatione praesentis γράφειν, ἀλλὰ σεμνὸν καὶ αὐστηρόν. ὃς ἔλεξέ μοι· 'ὦ Περίκλεις, πρόσεχε τὸν νοῦν. εἰ γὰρ τὰ ἐμὰ ἐλαττώσετεminuetis (μέλλ. ὁριστ. ἐνεργ. β' πλ.) — futurum activi a verbo 'ἐλαττόω', καὶ ἐγὼ τὴν πόλιν ἐλαττώσω. εἰ δὲ λαμπρῶς τὴν ἑορτὴν ἄξετε, καὶ ἐγὼ τὴν πόλιν λαμπρυνῶsplendore afficiam (μέλλ. ὁριστ. ἐνεργ. α' ἑν.) — futurum activi a verbo 'λαμπρύνω', καὶ τοὺς νοσοῦντας ἰάσομαι, καὶ τοὺς πολεμίους ἀποτρέψω.' ταῦτα εἰπὼν ἠφανίσθηevanuit (ἀορ. ὁριστ. παθ. γ' ἑν.) — aoristus passivi a verbo 'ἀφανίζω', hic cum significatione medii."

ἀκούσαντεςcum audivissent (μτχ. ἀορ. ἐνεργ. ὀνομ. πλ. ἀρσ.) — participium aoristi cum significatione temporali δὲ οἱ βουλευταὶ ἐθαύμαζον, καὶ τινὲς μὲν ἐπίστευον, τινὲς δὲ οὔ. ἀναστὰς δέ τις τῶν πρεσβυτέρων εἶπεν· "ἐγὼ τῷ Περικλεῖ πείθομαι. καὶ γὰρ πέρυσινanno superiore (ἐπίρρ.) — adverbium temporale, ὅτε μεγαλοπρεπῶςmagnifice (ἐπίρρ.) — adverbium modi a 'μεγαλοπρεπής' τὴν ἑορτὴν ἤγομεν, πολλοὶ τῶν νοσούντων παραδόξως ἐσώθησαν."

τέλος δὲ ἐψηφίσαντοdecreverunt (ἀορ. α' ὁριστ. μέσ. γ' πλ.) — a verbo 'ψηφίζομαι', significat decretum facere per suffragia οἱ βουλευταὶ μηδὲν τῶν εἰωθότωνconsuetudinum (μτχ. παρακ. ἐνεργ. γεν. πλ. οὐδ.) — a verbo 'εἴωθα', res quae solent fieri, consuetudines παραλείπεινomittere (ἀπαρ. ἐνεστ. ἐνεργ.) — verbum compositum ex 'παρά' et 'λείπω', significat praetermittere vel neglegere aliquid ἐν τῇ ἑορτῇ. καὶ τοῦτο ποιήσαντες, εὐτυχῶς διετέλεσανperegerunt (ἀορ. α' ὁριστ. ἐνεργ. γ' πλ.) — a verbo 'διατελέω', significat perficere vel finire tempus τὸ ἔτος ἐκεῖνο, τοῦ Διονύσου, ὡς ἔοικεν, εὐμενοῦς ὄντοςbenevolente (μτχ. ἐνεστ. ἐνεργ. γεν. ἑν. ἀρσ.) — constructio genetivi absoluti, 'εὐμενής' significat benevolus vel propitius τῇ πόλει.